Özgüveninizi Nasıl Kaybedersiniz?

İş Dünyası Perspektifi

Gerçekten de zor bir konu. “Özgüven”, ölçülebilir bir yetenek değil ve geliştirilmesi formal tavsiyeler zinciri neticesinde mümkün olmaması bakımından da diğer eksikliklerimizden ayrışıyor. Yani, kas yapmaktan farklı ve kaldı ki o bile yüksek bir öz disiplin gerektirir.

Bana göre özgüven, kişinin kimseye borçlu hissetmeden yol almasıdır. Biraz bencilce bir tanım gibi olabilir ama özgüveni yüksek kişi, başarısının kaynağını bilir, yeri geldiğinde teşekkür etmeyi de bir erdem olarak görür.

Özgüvenli bir kişi, kendi değerinin farkındadır ve bu nedenle başkalarının onayına ihtiyaç duymaz. Kendinden emin bir şekilde sorunları ele alır ve başarısızlıklardan fırsatlar yaratır. Özgüvenli bir kişi, kendini ifade ederken rahat hisseder ve görüşlerini açık bir şekilde ifade edebilir. Başka insanlarla etkileşime girmekten ve onlarla ilişki kurmaktan korkmaz. Özgüvenli olmak, yaşamınızın her alanında daha mutlu ve tatmin edici bir deneyim yaşamanıza yardımcı olabilir.

İnsan kaynakları perspektifine gelecek olursak; özgüvenli kişinin iş hayatında düştüğü durumlar şunlar olabilir;

• Başarısızlıklar, şanssızlıklar ve hatalar; eğer deniyorsanız başarısız olmanız normal. Ancak üst üste gelen başarısızlıklar hata ve şanssızlıkla birleşince kişinin özgüvenini düşürebilir.
• Yeterli olamama hissi; iş başvurularında gerekçesini tam bilemeden sıklıkla elenmek veya özellikle işe girdikten sonra kendi iradesi dışındaki etmenlerden dolayı inisiyatif almak için harekete geçememek.
• Yüksek rekabet ortamı; en rekabetçi profillerin bile, bir yerden sonra tükenmesi normaldir. Kimse sonsuza değin rekabet edemez. Kendinize verdiğiniz kredi bittiğinde özgüveninizden düşmeye başlar.
• Değişkenlik; çağımız, bizi değişimi hızlı kabullenmeye ve bundan gurur duymaya itiyor. Fakat bir yerden sonra biz “tamam” desek de piyasa, zamanın ruhu, yaptığımız işin doğası bizi mecbur tutuyor.* Bu, yeni bir teknoloji veya yazılım kullanmak, yeni bir işe girmek, çok farklı profillerle çalışmak, yeni pazarlama/satış yöntemlerine uyum sağlamak vb. olabilir.
• Geri bildirimlerin tonu; iş hayatında bazı eleştirileri kişisel bazılarını da iş ile ilgili almak çok önemli. Bir konuda kişisel hayatınızda çok başarılı olabilir fakat iş sahasında beklenen sonuçları alamıyor olabilirsiniz. Burada kastedilen elbette olumsuz geri bildirimlerdir. Eleştirilerin özellikle haksız olduğundan eminseniz özgüveninizden şüphe etmeden önce oradan ayrılmayı deneyebilirsiniz.
• Baskı ve stres; performans odaklı iş yerlerinde yaşanan durumların başında gelir. Yüksek performans beklentisi kişiyi yıldırabilir. Biraz stres iyidir ama fazlası baskı oluşturur ve beklenen performansa anlık ulaşılsa da sürdürülebilir olmaz.
• Takdir edilmeme; duygusal ihtiyaçlarımızın başında takdir edilmek gelir. Çocukluğumuzdan itibaren bu böyledir. Başkalarının düşünceleriyle kendimizi yargılamak ne kadar doğru olmasa da gün sonunda işleri iyi götürdüğümüzün bir yerlerden sağlamasını yapmak isteriz.
• Çalışma ortamı, iş arkadaşları ile uyum; takım uyumunun çok önemli olduğu son dönemde iyice farkdilmeye başladı. Çünkü bir görevin başarıya ulaşması genellikle tek bir kişinin başarısına bağlı olmuyor. Eğer takım uyumu sağlanamazsa veya çalışma ortamı duygusal ve fiziksel olarak yetersizse kişinin kendisini sorgulamasına sebep olabilir.

Özgüvenimiz, özel veya iş hayatımız boyunca çeşitli testlere tabi tutuluyor. Bunların bazılarını tamamen, bazılarını ufak sıyrıklarla atlatırken bazılarını ise atlatamıyoruz. Gün sonunda bizi biz yapan özelliklerle birlikte yaşadıklarımıza yüklediğimiz anlamlar kim olduğumuzu belirliyor.

Düşen özgüvenin panzehri; kendimize karşı dürüstlük, pozitif düşünme, yeni şeyler deneme, başkalarıyla karşılaştırma dürtümüze engel olmak gibi davranışlar olabilir. Eminim herkesin formülünde başka-farklı etmenler de olacaktır.

Son bir tavsiye ile yazımı kapatmak istiyorum; toksik insanları hayatınızdan uzak tutun, sürekli sizi geriye çeken insanları da bu dünyaya fazla olduğunuzu söyleyenleri de…

*Byun Chul-Han okumalarını hararetle tavsiye ediyorum.