GPT 4'ten Sonra Ben Ne İş Yapacağım?
GPT hepimizi ve her meslek grubunu düşündürüyor. 3.5 versiyonunda hayretimizin limitlerine ulaştık derken, 4.0 bazı temel ve büyük farklarla yayına birkaç ay önce girdi. Kritik olan değişikliklerin çoğunlukla, sistemin insana benzemesi üzerine olduğunu söyleyebiliriz. Yani, insana yaklaşmaya aralıksız devam eden bir teknoloji olduğu net.(1)
GPT, OpenAI tarafından geliştirilmiş bir dil modelidir. “Generative Pre-trained Transformer” sözcüklerinin baş harfleri ile oluşan GPT, önceden eğitimli bir derin öğrenme ağıdır. GPT, doğal dil işleme alanında başarılı sonuçlar veren bir yapay zekâ modelidir. Dil modelleri, insanların konuştuğu veya yazdığı doğal dili anlamak ve üretmek için kullanılan algoritmalardır. GPT özellikle, yazıları okuyan, anlayan ve bir sonraki kelimeyi tahmin eden bir dil modelidir. Kaynak: ChatGPT
Dünya tarihi, teknolojinin insanların işini alacağı korkusundan örneklerle dolu.(2) Kapitalizm deneyiminde teknoloji, insanların işini bugüne kadar elinden almadı bilakis yeni alanlar açarak yeni iş imkanları doğurdu. Uzmanlıkların da gelişmesiyle birlikte bilgi işçilerinin sayısı çok hızlı bir şekilde arttı.
Yüzyıllara göre meslek sayılarına bir örnek vermek gerekirse:
- 18. yüzyıl: Tahminen 30–40 meslek
- 19. yüzyıl: Tahminen 250–300 meslek
- 20. yüzyıl: Tahminen 20.000–30.000 meslek
- 21. yüzyıl: Tahminen 250.000–500.000 meslek.Bu sayılar tahmini ve herhangi bir araştırmaya dayanan kesin veriler değil, sadece fikir vermek amacıyla verilmiştir. Kaynak: ChatGPT
Popüler kültürde teknolojinin beynimizi kullanma kabiliyetimizi her ne kadar düşürdüğü konuşuluyorsa da iş dünyasına somut etkileri tam tersi. Daha zeki ve bilgili insanlar bilinçli olmak şartıyla teknolojiyi hem geliştiriyor hem de daha iyi kullanıyor. İşlerine uyarlayanlar ciddi bir rekabet avantajı sağlıyor.
Peki GPT4 de aynı etkiyi yapar mı? Yani, iş alanlarını genişletir, bilgi işçilerinin sayısını arttırır, sağlayacağı rekabet avantajı ile iş dünyasına yeni meslek türleri ve yeni tip şirketlerin katılmasını sağlar mı?
İşte bu sefer konu bana göre karışık.
Önce yazıyı, sonra bilgiyi keşfettik(3), kitaplara da bilginin depolanmasını devrettik. Günü geldi binlerce kitabı serçe parmağı büyüklüğünde taşınabilir belleklere yükledik.
Sonra bilgiye erişmek bambaşka bir yere gitti. Google bir arama motorunun önüne geçerek hayatımızın parçasına dönüştü. Artık kitaplardan rahatlıkla elde edilebilen bilgilerin bir önemi kalmadı. Kritik olan, bu bilgileri yorumlayarak bağlam oluşturmak oldu.
Şimdi de GPT bağlam oluşturuyor, yorum yapıyor. Aslında yaptığı yorum, yapılan yorumların bir karması ama yine de son kullanıcının yorum ihtiyacını karşılıyor. Hayal kuramıyor, kurulan hayalleri kullanarak farklı hayaller üretebiliyor. Yaratıcılığı sıfırdan değil belki ama sıradan bir insanın yapabileceklerinden çok daha hızlı, çoğu kez de tatmin edici ürettikleri. Kısaca insanoğluna kendisinin bir tekrarını derli toplu sunuyor, dağınıklığı gideriyor. İnsan zihninin daha üst bir versiyonu olduğuna da inandırmak üzere.
Biz ne olacağız? Asıl sorusuna dönersek…
İlk önce operasyonel işlerle vedalaşacağız. Zaten RPA(4) ile %70'e varan tasarruflarla tanışmıştık. Şimdilik bu işlerde çalışan kişilerin yeni durumunu “daha verimli olacakları başka işlere yönlendirildiler” şeklinde durumu açıklıyoruz.
Hem operasyonel hem de yaratıcı yönü olan, metin yazarlığı büyük tehlikede. Test ettim oldukça iyi metinler çıkarıyor. Yazarına çok iyi fikirler verebiliyor. Bu yazıyı yazarken de en az 4 tane prompt/sufle’nin cevabından faydalandım.
Veri analizine yönelik işler artık saniyeler içerisinde gerçekleşecek. Örüntü bulmak yapay zekânın işi olacak.
Doktorluk elbette bitmeyecek ama boyut değiştirecek. Tıp bilimine yönelik yapay zekâlar doktorların işini kolaylaştırırken ihtiyaç duyulan doktor sayısını azaltabilir.
Hukuk hizmetleri, en kolay test edilebilen alanlardan biri olarak burası gözüküyor ve yapılan denemelerden alınan sonuçlar gerçekten göz kamaştırıyor. Hatta duruşmada savunma bile yapabiliyor.(5)
Şoförlük, dolayısıyla taşımacılık alanında yapay zekâ birçok insanı işinden edebilecek. Sanırım bu konu sadece zaman meselesi.
Öğretmenlik de bambaşka bir boyuta gidecektir. Yapay zekâ destekli özel ders, okul gibi şeyler henüz çıkmadı ama eli kulağındadır. Öğrencinin öğrenme tipinin tespiti ve buna yönelik programlar başlangıç aşamasında yapay zekâ desteği ile gerçekleşebilir.(6)
Popüler olduğu için GPT ile giriş yaptım yazıya ama temelde yapay zekâ işini iyi kavramamız lazım. Sürekli “kendini yaratan” bir sistemde yaratıcı mı kullanıcı mı olarak yer alıyoruz?
Yapay zekânın önünde, hala yaygın yanlış bilginin kabulü, ayrımcılık, ırkçılık(7) gibi problemler var. Yapay zekâ, insanların ortalamasını yansıtıyor ancak ortalamada iyi olduğumuzu kim söyleyebilir? O yüzden bir süre daha -iyi insanlar olarak- denetleyici rolümüz devam edecek gibi gözüküyor.
Kendimize ve yaşadığımız topluma karşı sorumluluğumuz gereği ne iş yapıyorsak en iyisini yapmak zorundayız, bunu yapay zekâ ile yapacaksak öyle yapalım. Yol bizi gitmemiz gereken yere götürür…
Bonus: Harari Ne Diyor?
Harari’nin yapay zekâ bizi yok edecek iddiasına katılmıyorum. İnsanoğlu bir şekilde yaşamayı bırakabilir; üremez, üretmez vs. Ancak bunun doğrudan bir yapay zekâ saldırısı ile olacağını zannetmiyorum.
İlgili bağlantıların kayıt altına alınma tarihi: 11 Haziran 2023
(1) https://www.donanimhaber.com/gpt-4-vs-gpt-3-5-yeni-ve-eski-chatgpt-arasindaki-5-fark--161704
(2) https://tr.wikipedia.org/wiki/Ludizm
(3) Bilginin ne olduğunu modern anlamda ilk sorgulayan filozof Thales’tir. Daha fazla bilgi için: https://evrimagaci.org/miletoslu-thales-modern-bilimin-fikir-babasi-buyuk-filozofu-yakindan-taniyin-9045
(4) https://www.voodoorpa.com.tr/rpanin-yarattigi-is-firsatlari-gelecegin-is-dunyasinda-yer-edinin/
(5) https://www.dha.com.tr/gundem/abddeki-durusmada-yapay-zekanin-savunma-yapmasi-ilk-dava-olarak-tarihe-gececek-2190187
(6) https://yereldenkalkinma.com/blog/yapay-zekanin-egitime-katkisi/#:~:text=Yapay%20zeka%20sayesinde%20%C3%B6%C4%9Frencilerin%20%C3%B6%C4%9Frenme%20s%C3%BCreci%20daha%20da%20geli%C5%9Ftiriliyor.,fazla%20pratik%20yapma%20imkan%C4%B1%20sa%C4%9Fl%C4%B1yor.
(7) https://www.newstatesman.com/quickfire/2022/12/chatgpt-shows-ai-racism-problem
